Ο νέος τάφος του αγίου Νικολάου στο Μπάρι

Ο νέος τάφος του αγίου Νικολάου στο Μπάρι ανοίχτηκε τη νύχτα της 5ης προς την 6η Μαΐου του 1953, επειδή έπρεπε να γίνουν αναστηλωτικά και αναπαλαιωτικά έργα στη Βασιλική του αγίου Στεφάνου. Με την ευκαιρία αυτή έγινε αναγνωριστικός έλεγχος και καταμέτρηση των οστών που βρέθηκαν στον τάφο από τον καθηγητή της Ανατομίας του Πανεπιστημίου του Bari Luigi Martino, με τη βοήθεια του Δρ. Venezia Luigi. Μετά, τα λείψανα τοποθετήθηκαν σε γυάλινη κάψα και τέθηκαν σε προσκύνημα στη Βασιλική του Αγίου. Το1957, ο ίδιος καθηγητής, με τον ίδιο βοηθό πραγματοποίησαν μια δεύτερη εξέταση των λειψάνων, τα οποία αμέσως μετά τοποθετήθηκαν στη σαρκοφάγο από όπου τα είχαν βγάλει αρχικά. Επρόκειτο για μια «ανατομική ανθρωπολογική μελέτη, που απέβλεπε στον προσδιορισμό και την αποτύπωση της εικόνας και των χαρακτηριστικών των οστών και κυρίως στην ανασύνθεση της φυσικής εμφάνισης ή ακόμη και της εικονογραφικής μορφής του ατόμου, στο όποιο άνηκαν τα υπό εξέταση οστικά λείψανα».[1] Η εξέταση απέδειξε ότι πολλά τμήματα των οστών έλειπαν, και ότι η κάρα είχε διατηρηθεί καλύτερα από τα υπόλοιπα. Παράλληλα, όταν ανοίχτηκε ή σαρκοφάγος, τα οστά βρέθηκαν βουτηγμένα σ’ ένα υγρό διαυγές, άχρωμο και άοσμο, σαν νερό που βγαίνει από βράχο. Όσα οστά βρίσκονταν πάνω από τη στάθμη του υγρού, που έφτανε στα 2-3 εκ. μ. από τον πυθμένα της σαρκοφάγου, ήταν υγρά όπως και τα εσωτερικά τοιχώματα της. Επίσης από αυτό το υγρό ήταν γεμάτες οι μυελοκυψέλες των σπογγωδών οστών. Η εξέταση του υγρού στα Ινστιτούτα Χημείας και Υγιεινής του Πανεπιστημίου του Bari έδειξε ότι επρόκειτο για νερό καθαρό, ελεύθερο από άλατα και στείρο από μικροοργανισμούς. Οι ρωμαιοκαθολικοί του έχουν δώσει τη χαρακτηριστική ονομασία «Manna». Τα σχετικά Αγιολογικά κείμενα λένε ότι και όταν οι βαρηνοί ναύτες έσπασαν την πλάκα, του τάφου του Αγίου στα Μύρα, για να πάρουν τα λείψανα, τα βρήκαν μέσα σε «Θείο μύρο», (άλλοι γράφουν Sanctus liguor ή oleum). Σύμφωνα με τον ερευνητή καθηγητή, η ύπαρξη του υγρού αυτού στη σαρκοφάγο επέδρασε ευεργετικά στην καλύτερη συντήρηση των οστών όλους αυτούς τους αιώνες που πέρασαν. Η μελέτη των οστών έδειξε ότι ο κάτοχός τους έπασχε από αγκυλωτική σπονδυλαρθρίτιδα και διάχυτη ενδοκρανιακή υπερόστωση. Θεωρείται ότι αυτά πρέπει να κληροδοτήθηκαν στον Άγιο από κάποια υγρή φυλακή, όπου θα πέρασε αρκετά χρόνια της ζωής του και μάλιστα σε προχωρημένη ηλικία, όπως μαρτυρούν τα σχετικά αγιολογικά κείμενα. Ο ίδιος καθηγητής εκτέλεσε ανάπλαση της μορφής του αγίου Νικολάου με βάση τα οστά της κάρας του, και το αποτέλεσμα έμοιαζε με τη μορφή του αγίου όπως εικονίζεται στο Παρεκκλήσιο του Άγ. Ισιδώρου της Βασιλικής του Άγ. Μάρκου Βενετίας.[2]

Η Βασιλική του Αγίου, με τη σημερινή της μορφή, κτίστηκε το 570 μ.Χ. στα θεμέλια παλαιοτέρου πρωτοχριστιανικού ναού, στον οποίο λειτουργούσε ο Άγιος σαν επίσκοπος. Θεωρείται το σπουδαιότερο Χριστιανικό κτίσμα των Μύρων και στα Πατριαρχικά αρχεία αναφέρεται σαν μονή του Αγίου Νικολάου.

Το αρχικό κτίσμα του ναού εξαιτίας της φήμης και των θαυμάτων του Αγίου, χρειάστηκε να μεγαλώσει και να εξελιχθεί σε μεγάλο προσκύνημα.

Το αρχιτεκτονικό  αυτό αριστούργημα σήμερα βρίσκεται περίπου 10 μέτρα κάτω από τη στάθμη του εδάφους. Πλαισιώνεται βόρεια, δυτικά και νότια με στεγασμένο περιστύλιο σε σχήμα Π, που αποτελεί το νάρθηκα. Στο καθολικό προσκολλώνται 3 ακόμη παρεκκλήσια.

Στο Ιερό Βήμα, υψώνεται επιβλητικό μεγάλο σύνθρονο με 10 σκαλοπάτια. Σώζεται η μαρμάρινη βάση της Αγίας Τράπεζας περιστοιχιζόμενη από 4 κίονες. Στη θέση του τέμπλου από το οποίο απουσιάζουν τα θωράκια, σώζονται 2 μεγάλες μαρμάρινες κολώνες. Υπάρχουν τζάμια στο ιερό προς ανατολάς.  Όλος ο ναός είναι χωρίς πόρτες, χωρίς πύλες. Εικονοστάσι δεν υπάρχει. ‘Εικονοστάσι του, στεφάνι του και λουλούδια του’ κατά την ωραία έκφραση του νυν Μητροπολίτου Μύρων, ‘είναι οι προσκυνηταί που συρρέουν από παντού’.

Εντυπωσιακό είναι το θαυμάσιο δάπεδο με τα πολύχρωμα μαρμάρινα ψηφιδωτά σε γεωμετρικά σχήματα του 11ου αιώνα. 19 τοιχογραφίες, παραστάσεις του Αγίου σε διάφορα σημεία του Ναού είναι –δυστυχώς- οι περισσότερες κατεστραμμένες.

Νοτίως του κυρίως Ναού και μέσα στο περιστύλιο, βρίσκεται ο κενός/συλλημένος  τάφος του Αγίου. Το ιερό σκήνωμα κλάπηκε από τους «πειρατές» της Δύσης και μεταφέρθηκε στο Μπάρι της Ιταλίας το 1087 μ.Χ. όπου ακόμα κρατείται. Ο τάφος καλύπτεται με μάρμαρο και μαρμάρινο άγαλμα του Αγίου, Ρωσικό προφανώς και αυτό κατεστραμμένο.

Το 1922 με τα γεγονότα στη Μ. Ασία, τελέστηκε και η τελευταία Θεία Λειτουργία στο Ναό. Από τότε «σίγησαν οι καμπάνες, έσβησαν τα καντήλια, έμεινε αλιβάνιστος ο τάφος». Όμως το θαύμα έγινε. Με μεγάλες προσπάθειες, αλλά και με τη συνεργασία των τοπικών αρχών, δόθηκε άδεια και από το 1983 γίνεται χρήση του Ναού για λατρευτικούς λόγους. Πρώτοι προσκυνητές οι ομογενείς από την πόλη και οι κάτοικοι του Καστελόριζου και της Ρόδου. Το προσκύνημα χρόνο με το χρόνο φουντώνει και από το 1997 έρχονται από όλα τα μέρη της Ελλάδος.

Από το ίδιο έτος, παράλληλα με την τέλεση της Θείας Λειτουργίας, οργανώνονται συμπόσια για τον Άγιο με διεθνή συμμετοχή. Επιφανείς Πανεπιστημιακοί καθηγητές και ερευνητές αναπτύσσουν θέματα σχετικά με τη ζωή και τα θαύματα του Αγίου Νικολάου.

Έτσι, με την ευλογία του Αγίου μας, το ρεύμα των προσκυνητών κάθε χρόνο μεγαλώνει. Σημειώνεται ότι το 2002 τελέστηκαν, ύστερα από 72 χρόνια σιωπής, οι ακολουθίες των παθών του Χριστού μας.


αναδημοσίευση απο http://animusanimus.blogspot.com/2010/12/blog-post.html