Το μυστήριο της μετάνοιας και ιεράς εξομολόγησης διοχετεύει στην καρδιά του πιστού τη θεία Χάρη και τη συγχώρηση των αμαρτιών, που παρέχεται από το Σταυρό του Κυρίου. Από το επιτραχήλιο του πνευματικού περνά το πανάγιο αίμα του Κυρίου, που καθαρίζει τη συνείδησή μας από «νεκρών έργα» ( Εβρ. θ΄14 ) . Είναι το δεύτερο βάπτισμα που μας καθαρίζει από τα καθημερινά σφάλματα και τις απροσεξίες της ζωής.
Ο πιστός ο οποίος προσπαθεί να ζει μια συνειδητή «εν Χριστώ» πνευματική ζωή, έχει πάντα στη διάθεσή του και τη μεγίστη αυτή δωρεά του Θεού, δηλαδή το μυστήριο της μετάνοιας και εξομολόγησης , που είναι παράλληλα και σωτήριο όπλο στην πνευματική του πορεία. Μερικές πρακτικές συμβουλές για την προσέλευση στο μυστήριο της μετάνοιας και εξομολόγησης ίσως είναι χρήσιμες.
Κατ’ αρχήν πρέπει να υπάρχει πάντα μέσα μας ειλικρινής μετάνοια και ειλικρινής συναίσθηση, αλλά και συνείδηση της πνευματικής μας κατάστασης. Απαραίτητο στοιχείο της καλής εξομολόγησης είναι η υπερνίκηση της ντροπής που γεννά ο εγωισμός, η ταπείνωση της καρδιάς και η ειλικρινής έκφραση της μετάνοιάς μας.
Εξομολογούμενοι λέμε με απλότητα τα τυχόν σφάλματα που έχουμε ανακαλύψει στον εαυτό μας , χωρίς προσπάθεια συγκάλυψης και δικαιολογίας. Ομολογούμε ενώπιον του πνευματικού, χωρίς πολλά λόγια και χωρίς εξιστορήσεις, τυχόν σφάλματα που έχουμε διαπράξει. Δεν δικαιολογούμαστε για να ελαφρύνουμε την ενοχή μας. Δεν επιρρίπτουμε ευθύνες σε άλλα πρόσωπα. Ομολογούμε με απλότητα τη δική μας προσωπική ενοχή και τα δικά μας προσωπικά σφάλματα. Δεν πρέπει να εξογκώνουμε τα σφάλματα , ούτε πρέπει να τα μειώνουμε. Δεν χρειάζονται ποτέ λεπτομέρειες . Αν υπάρχουν πνευματικοί που ζητούν λεπτομέρειες δεν κάνουν καθόλου καλά.
Η έκφραση ειλικρινούς μετάνοιας έχει βασική σημασία στην ιερά Εξομολόγηση. Όχι απαρίθμηση λεπτομερειών και εξιστόρηση γεγονότων. Ο Δαυίδ, όταν προσήλθε μεταμελημένος στον προφήτη Νάθαν είπε: «αμάρτηκα τω Κυρίω» ( Β΄ Βασ. ιβ΄13 ) . Η από μέρους του πνευματικού εκζήτηση και εξιστόρηση λεπτομερειών δεν επιτρέπεται. Εάν πρόκειται περί σφαλμάτων που έχουν σχέση με ηθικές παρεκτροπές, μικρού η μεγαλύτερου βαθμού, απαγορεύεται αυστηρά και απόλυτα η εκζήτηση από τον πνευματικό να λεχθούν λεπτομέρειες και να γίνει εξιστόρηση. Κάτι τέτοιο κρύβει ίσως περιέργεια ανεπίτρεπτη. Θα πει ο εξομολογούμενος απλά, το μικρό ή το μεγάλο σφάλμα χωρίς τίποτε περισσότερο. Εάν τυχόν το σφάλμα έχει σχέση και με άλλο πρόσωπο, ποτέ δε θα λεχθεί κατά την εξομολόγηση το όνομα του προσώπου αυτού.
Για τους εγγάμους εξομολογούμενους δεν ισχύουν τα παραπάνω σε απόλυτο βαθμό. Εκεί θα λεχτεί ο βαθμός της ενοχής και του άλλου συζύγου. Αλλά και στην περίπτωση των εγγάμων ο πνευματικός δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να διεισδύει στο δωμάτιο των εγγάμων. Ιδιαίτερα στις εξομολογούμενες γυναίκες , που αρέσκονται συνήθως στις λεπτομερείς εξιστορήσεις, δεν θα επιτρέψει ο πνευματικός να συνεχίσουν να λέγουν εξιστορήσεις που έχουν σχέση με το συζυγικό τους βίο. Μόνο και μόνο ο βαθμός της προσκοπικής ενοχής ομολογείται με ταπείνωση και αυτό χωρίς δικαιολογίες.
Γενικά πρέπει να ισχύει στην εξομολόγηση ότι ομολογούμε τα δικά μας σφάλματα και όχι των άλλων. Είναι εύκολη και συνήθης η τάση ανάμειξης άλλων προσώπων. Αυτό δεν επιτρέπεται κατά την εξομολόγηση. Εξομολογούμαστε τη δική μας ενοχή και όχι την ενοχή των άλλων.
Από το βιβλίο: “Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς
Καλλινίκου Καρούσου
Η «εν Χριστώ»
Πνευματική ζωή
Εκδόσεις Χρυσοπηγή
Αθήνα 2010
Ο πιστός ο οποίος προσπαθεί να ζει μια συνειδητή «εν Χριστώ» πνευματική ζωή, έχει πάντα στη διάθεσή του και τη μεγίστη αυτή δωρεά του Θεού, δηλαδή το μυστήριο της μετάνοιας και εξομολόγησης , που είναι παράλληλα και σωτήριο όπλο στην πνευματική του πορεία. Μερικές πρακτικές συμβουλές για την προσέλευση στο μυστήριο της μετάνοιας και εξομολόγησης ίσως είναι χρήσιμες.
Κατ’ αρχήν πρέπει να υπάρχει πάντα μέσα μας ειλικρινής μετάνοια και ειλικρινής συναίσθηση, αλλά και συνείδηση της πνευματικής μας κατάστασης. Απαραίτητο στοιχείο της καλής εξομολόγησης είναι η υπερνίκηση της ντροπής που γεννά ο εγωισμός, η ταπείνωση της καρδιάς και η ειλικρινής έκφραση της μετάνοιάς μας.
Εξομολογούμενοι λέμε με απλότητα τα τυχόν σφάλματα που έχουμε ανακαλύψει στον εαυτό μας , χωρίς προσπάθεια συγκάλυψης και δικαιολογίας. Ομολογούμε ενώπιον του πνευματικού, χωρίς πολλά λόγια και χωρίς εξιστορήσεις, τυχόν σφάλματα που έχουμε διαπράξει. Δεν δικαιολογούμαστε για να ελαφρύνουμε την ενοχή μας. Δεν επιρρίπτουμε ευθύνες σε άλλα πρόσωπα. Ομολογούμε με απλότητα τη δική μας προσωπική ενοχή και τα δικά μας προσωπικά σφάλματα. Δεν πρέπει να εξογκώνουμε τα σφάλματα , ούτε πρέπει να τα μειώνουμε. Δεν χρειάζονται ποτέ λεπτομέρειες . Αν υπάρχουν πνευματικοί που ζητούν λεπτομέρειες δεν κάνουν καθόλου καλά.
Η έκφραση ειλικρινούς μετάνοιας έχει βασική σημασία στην ιερά Εξομολόγηση. Όχι απαρίθμηση λεπτομερειών και εξιστόρηση γεγονότων. Ο Δαυίδ, όταν προσήλθε μεταμελημένος στον προφήτη Νάθαν είπε: «αμάρτηκα τω Κυρίω» ( Β΄ Βασ. ιβ΄13 ) . Η από μέρους του πνευματικού εκζήτηση και εξιστόρηση λεπτομερειών δεν επιτρέπεται. Εάν πρόκειται περί σφαλμάτων που έχουν σχέση με ηθικές παρεκτροπές, μικρού η μεγαλύτερου βαθμού, απαγορεύεται αυστηρά και απόλυτα η εκζήτηση από τον πνευματικό να λεχθούν λεπτομέρειες και να γίνει εξιστόρηση. Κάτι τέτοιο κρύβει ίσως περιέργεια ανεπίτρεπτη. Θα πει ο εξομολογούμενος απλά, το μικρό ή το μεγάλο σφάλμα χωρίς τίποτε περισσότερο. Εάν τυχόν το σφάλμα έχει σχέση και με άλλο πρόσωπο, ποτέ δε θα λεχθεί κατά την εξομολόγηση το όνομα του προσώπου αυτού.
Για τους εγγάμους εξομολογούμενους δεν ισχύουν τα παραπάνω σε απόλυτο βαθμό. Εκεί θα λεχτεί ο βαθμός της ενοχής και του άλλου συζύγου. Αλλά και στην περίπτωση των εγγάμων ο πνευματικός δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να διεισδύει στο δωμάτιο των εγγάμων. Ιδιαίτερα στις εξομολογούμενες γυναίκες , που αρέσκονται συνήθως στις λεπτομερείς εξιστορήσεις, δεν θα επιτρέψει ο πνευματικός να συνεχίσουν να λέγουν εξιστορήσεις που έχουν σχέση με το συζυγικό τους βίο. Μόνο και μόνο ο βαθμός της προσκοπικής ενοχής ομολογείται με ταπείνωση και αυτό χωρίς δικαιολογίες.
Γενικά πρέπει να ισχύει στην εξομολόγηση ότι ομολογούμε τα δικά μας σφάλματα και όχι των άλλων. Είναι εύκολη και συνήθης η τάση ανάμειξης άλλων προσώπων. Αυτό δεν επιτρέπεται κατά την εξομολόγηση. Εξομολογούμαστε τη δική μας ενοχή και όχι την ενοχή των άλλων.
Από το βιβλίο: “Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς
Καλλινίκου Καρούσου
Η «εν Χριστώ»
Πνευματική ζωή
Εκδόσεις Χρυσοπηγή
Αθήνα 2010
