2 6

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ ΑΓ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Στῦλος γέγονας Ὀρθοδοξίας, θείοις δόγμασιν ὑποστηρίζων τὴν Ἐκκλησίαν, ἱεράρχα Ἀθανάσιε, τῷ γὰρ Πατρὶ τὸν Υἱὸν ὁμοούσιον, ἀνακηρύξας κατήσχυνας Ἄρειον. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ

Ως θείος Αρχάγγελος, των νοερών στρατιών, Τριάδος την έλλαμψιν, καθυποδέχη λαμπρώς, Γαβριήλ Αρχιστράτηγε· όθεν εκ πάσης βλάβης, και παντοίας ανάγκης, σώζε απαρατρώτους, τους πιστώς σε τιμώντας, και πόθω ανευφημούντας, τα σα θαυμάσια

Νηστεία των Χριστουγέννων: Πότε, γιατί και πώς;


Δεύτερη μακρά περίοδος νηστείας μετά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι η νηστεία των Χριστουγέννων, γνωστή στη γλώσσα του ορθοδόξου λαού μας και ως σαράντα(η)μερο. Περιλαμβάνει και αυτή σαράντα ημέρες, όμως δεν έχει την αυστηρότητα της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Αρχίζει την 15η Νοεμβρίου και λήγει την 24η Δεκεμβρίου.
Πως θα πρέπει να την νηστεύουμε;
Καθ’ όλη τη διάρκεια του σαρανταημέρου δεν καταλύουμε κρέας, γαλακτερά και αυγά. Αντίθετα, επιτρέπεται να καταλύουμε ψάρι όλες τις ήμερες — πλην, φυσικά, της Τετάρτης και της Παρασκευής— από την αρχή μέχρι και την 17η Δεκεμβρίου. Ψάρι καταλύουμε επίσης και κατά την εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, οποιαδήποτε ημέρα κι αν πέσει.
Από την 18η μέχρι και την 24η Δεκεμβρίου, παραμονή της εορτής, επιτρέπεται η κατάλυση οίνου και ελαίου μόνο — εκτός, βέβαια, των ημερών Τετάρτης και Παρασκευής που θα παρεμβληθούν και κατά τις οποίες τηρούμε ανέλαιη νηστεία. Επίσης με ξηροφαγία θα πρέπει να νηστεύουμε την πρώτη ήμερα της νηστείας, 15η Νοεμβρίου, καθώς και την παραμονή της εορτής, έκτος βέβαια κι αν πέσουν Σάββατο η Κυριακή.



Γιατί νηστεύουμε;
Στην Καινή Διαθήκη ή νηστεία λαμβάνει χριστοκεντρικό χαρα­κτήρα. Οι χριστιανοί νηστεύουμε, όπως ήδη είπαμε, προς τιμήν του Χριστού.
Η νηστεία είναι αρετή ταπεινώσεως· ταπεινώνει τη σάρκα, ή οποία με το πάθος της γαστριμαργίας επ­αναστατεί κατά του πνεύματος.
Η νηστεία είναι όπλο καταπολε­μήσεως των σαρκικών πειρασμών και κατευνασμού των σαρκικών παθών.

Η νηστεία είναι πένθος για τις α­μαρτίες μας.
Η νηστεία δημιουργεί στον άν­θρωπο καλή ψυχική διάθεση, και ι­δίως διάθεση για προσευχή.
Η νηστεία συντελεί σε οικονο­μία προς άσκηση ελεημοσύνης. Νηστεύσωμεν, ίνα ελεήσωμεν, έλεγαν οι πρώτοι χριστιανοί.
Η νηστεία καταπολεμεί τον Διά­βολο και εκβάλλει δαιμόνια. Για ιδι­αιτέρως ισχυρά δαιμόνια ό Χριστός είπε: «Τούτο το γένος ούκ εκπο­ρεύεται, εί μη έν προσευχή και νηστεία» (Ματθ. ιζ’ 21).
Με τη νηστεία ο άνθρωπος προσφέρει ύλη και λαμβάνει πνεύ­μα, λαμβάνει ουράνια χαρίσματα. Για τον χαρισματούχο άγιο ή Εκ­κλησία λέγει: «Νηστεία, αγρυπνία, προσευχή ουράνια χαρίσματα λα­βών».
Η νηστεία ωφελεί και στην υ­γεία. Οι πολλές ζωικές και λιπαρές τροφές επιβαρύνουν και καταστρέ­φουν την υγεία. Για μας τούς αν­θρώπους της καταναλωτικής κοι­νωνίας είπε κάποιος, ότι σκάβουμε τον τάφο μας με τα κουτάλια και με τα πιρούνια. Με τη νηστεία αποτο­ξινώνεται ο οργανισμός, προλαμ­βάνονται ασθένειες και θεραπεύ­ονται ασθένειες.
Η νηστεία δεν έχει καλά αποτε­λέσματα μόνο σ’ αυτή τη ζωή. Έχει και ανταμοιβή στον ουρανό (Ματθ. στ’19).
Εδείχθη, ότι ή νηστεία είναι δί­δαγμα της Γραφής, εντολή Θεού, θεσμός ιερός. Εδείχθη επίσης, ότι ή σημασία της νηστείας είναι πολ­λαπλή και πολύ σπουδαία. Είναι δε προς το συμφέρον μας ή νηστεία και για την παρούσα ζωή και για τη μέλλουσα. Και γι’ αυτούς τούς λό­γους στα θρησκευτικά μας καθή­κοντα είναι και το καθήκον να νηστεύουμε.
Αλλά στο σημείο τούτο πρέπει να παρατηρηθεί, ότι, όπως άλλα πράγματα, έτσι και ή νηστεία πρέ­πει να γίνεται με διάκριση. Όλοι οι οργανισμοί δεν έχουν την ιδία δύναμη. Άλλοι οργανισμοί είναι ισχυ­ροί και άλλοι είναι αδύνατοι. Γι’ αυτό άλλοι δύνανται να νηστεύουν αυστηρώς και άλλοι επιεικώς. Νη­στεία το κατά δύναμιν, λέγουν οι Πατέρες. Υπάρχουν δε και περι­πτώσεις ασθενειών, οι όποιες δεν επιτρέπουν νηστεία. Και αν σ’ αυ­τές τις περιπτώσεις επιμένει κανείς να νηστεύει, αμαρτάνει.


ΝΗΣΤΕΙΑ-ΑΓΑΠΗ
Πολλά θα μπορούσαν να λεχθούν για το αληθινό, το πνευματικό νόημα της νηστείας, για να είναι ευάρεστη στον Θεό. Για να αποτελεί νικηφόρο πνευματικό άθλημα για τον αγω­νιστή Χριστιανό. Άλλωστε στον αγώνα της νηστείας δεν καλούνται μόνον οι υγιείς, οι ισχυρές σωματικές κράσεις. Καλούνται όλοι ανεξαιρέτως οι πιστοί και εκείνοι που εμποδίζονται για λόγους υγείας. Και αυτοί μπορούν και προσκαλούνται από την Εκκλη­σία του Χριστού να «άναζωσθούν τόν καλόν της νη­στείας αγώνα». Εφόσον και αυτοί μπορούν να νηστεύσουν με ποικίλους άλλους τρόπους.
Ιδιαίτερα ή εκ ψυχής συγχώρηση, ή μεγαλοκαρδία, το να μην κρατάει ο Χριστιανός κακία, αντιπά­θεια στην καρδιά του. Να μην καλλιεργεί και συντηρεί το μίσος στην ψυχή του. Να μην είναι εύκολος στις κατηγορίες -είτε ο ίδιος τις λέει είτε από άλλους τις ακούει- για τον συνάνθρωπο του. Όλα αυτά είναι από τις βασικές προϋποθέσεις της ευπρόσδεκτης στον Θεό νηστείας. Γιατί όλα αυτά στηρίζονται στην πρώ­τη και μεγάλη εντολή της αγάπης. Και χωρίς αγάπη όχι μόνο δεν μπορούμε να μιλάμε για νηστεία, αλλά ούτε για χριστιανική ιδιότητα. Δεν υπάρχει καν στοι­χειώδης πνευματική ζωή. Την αλήθεια αυτή παρου­σιάζει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος:
«Αν σού πω: "νήστεψε", θα μου προβάλλεις πολλές φορές την σωματική σου αδυναμία. "Αν σου πω: "δώσε στους φτωχούς", θα μου προφασιστείς τα βάρη τα οικογενειακά, την οικονομική σου στενότη­τα. "Αν σον πω: "σύχναζε σε κηρύγματα και συναν­τήσεις θρησκευτικές", θα μου προβάλλεις τις επαγ­γελματικές σου υποχρεώσεις, τις τόσες βιοτικές σου φροντίδες. Αν σου πω: "παρακολούθησε με προσο­χή το κήρυγμα, για να νιώσεις τη δύναμη της διδα­σκαλίας", θα προβάλλεις την έλλειψη πολλής μορφώ­σεως. Αν σου πω: "διόρθωσε τον γείτονα σου", απαν­τάς πώς αυτός δεν ακούει. Πολλές φορές, πού προσ­πάθησα να του μιλήσω, με περιφρόνησε. Κρύες προ­φάσεις βέβαια όλα αυτά. Αλλά όμως έχεις επί τέ­λους κάποια πρόφαση γι’ αυτές τις παραβάσεις.
»Αν όμως σου πω: "άφησε το μίσος", τι από όλα αυτά μπορείς να επικαλεστείς; Ούτε αδυναμία φυσικά σωματική ούτε φτώχεια ούτε αμάθεια ούτε μέριμνες και φροντίδες ούτε τίποτε άλλο έχεις να προφασιστείς. Γι αυτό είναι και ασυγχώρητη περισ­σότερο από οποιαδήποτε άλλη αυτή ή αμαρτία σου. Πώς θα μπόρεσης να ύψωσης τα χέρια σου στον ου­ρανό; Πώς θα κίνησης την γλώσσα; Πώς θα ζήτησης συγχώρηση; Κι αν ακόμα θέλει ο θεός να αφήσει τις αμαρτίες σου, δεν τον αφήνεις εσύ ο ίδιος, όταν δεν συγχωρείς τα λάθη του συνδούλου σου».
Γιατί κάνουμε λόγο περί νηστείας; Μήπως γιατί μπήκαμε στην περίοδο της Τεσσαρακοστής των Χριστουγέννων; Θα ήταν λάθος να δούμε την νηστεία μονάχα ως υπόθεση μιας περιόδου ή μερικών ήμερων του έτους. Ή νηστεία, ως πνευματικός αγώνας, ως αυτοκυριαρ­χία, ως άσκηση πρέπει να είναι καθημερινό μας μέ­λημα. Όχι μονάχα υπόθεση Τετάρτης και Παρα­σκευής ή Σαρακοστής, αλλά ρυθμιστής ζωής.
Διερωτηθήκαμε, επί παραδείγματι, ποια θέση έχει ή αυτοκυριαρχία στην αγωγή μέσα στην οικογέ­νεια μας; Εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας στην αυτο­συγκράτηση, στην αυτοπειθαρχία, στην εγκράτεια, για να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις πού δέχονται μέσα κι έξω από το σπίτι; Τα εμπνέουμε με το παρά­δειγμα μας, για να λένε «όχι» στις ατέλειωτες απαι­τήσεις, στην λαιμαργία ή στην σπατάλη ή σε μία ακα­τάλληλη εκπομπή, σ’ ένα όχι καλό βιβλίο, για να μπο­ρέσουν να αντισταθούν και ατούς άλλους πειρασμούς της αμαρτίας; Τα γυμνάζουμε στο σώμα. Τα ασκού­με και στην ψυχή; ‘Ή ικανοποιούμε κάθε τους επιθυ­μία, χωρίς πραγματική ανάγκη και διαμορφώνουμε τύπους εγωιστικούς, απαιτητικούς, ανίκανους αύριο να επιβληθούν στον εαυτό τους, να μην παρασυρθούν από το ρεύμα, να αντιμετωπίζουν υπεύθυνα την ζωή; Τα ίδια ερωτήματα θα έπρεπε να απευθύνουμε και στον εαυτό μας, ιδιαίτερα οι γονείς και όσοι ασκούν έργο αγωγής. Να γιατί λέμε, πώς ή νηστεία δεν είναι απηρχαιωμένη συνήθεια. Είναι σύγχρονη απαίτηση, αγώνας πάντα επίκαιρος και δυναμικός, για να υπερ­νίκηση ο άνθρωπος τα τυραννικά δεσμά πού του χαλ­κεύει ή σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία. «Το στάδιον τών αρετών ήνέωκται» ή μάλλον είναι πάντοτε ανοιχτό. «Οι βουλόμενοι άθλήσαι εισέλθετε».


http://iliaxtida.wordpress.com/