Η
Ιερά Μονή Αγίου Παταπίου Λουτρακίου αποτελεί το γυναικείο μοναστήρι που είναι
αφιερωμένο στον Άγιο Πατάπιο και βρίσκεται στα Γεράνεια Όρη σε ύψος 650 μέτρων,
κοντά στην πόλη του Λουτρακίου. Ιδρύθηκε το 1952 όταν ο πατέρας
Νεκτάριος (κοσμικό όνομα Κυριάκος) Μαρμαρινός ίδρυσε στην περιοχή του σπηλαίου
που βρέθηκε ο Άγιος γυναικείο μοναστήρι, όπου μεταφέρθηκε το σκήνωμα του.
Πως έγινε η μεταφορά του σκηνώματος του αγίου Παταπίου σε σπήλαιο στο όρος Γεράνεια
Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 από τους Οθωμανούς, ο Αγγελής Νοταράς (συγγενής των Παλαιολόγων και ανεψιός της Αγίας Υπομονής) μετέφερε το λείψανο του αγίου Παταπίου στο όρος Γεράνια στο Λουτράκι (κοντά στην Αθήνα) και το έκρυψε το λείψανο σε ένα σπήλαιο ώστε να το προστατεύσει από τους Οθωμανούς. Το σπήλαιο αυτό έγινε ασκητήριο μοναχών από τον 11ο αιώνα μ.Χ., αλλά αργότερα ερήμωσε.
Η ανακάλυψη του σπηλαίουΤο σπήλαιο με το λείψανο
του αγίου Παταπίου ανακαλύφθηκε το 1904 από πολίτες του Λουτρακίου κατά την
διάρκεια εργασιών επέκτασης στο σπήλαιο. Εκεί βρέθηκε και η κάρα της Αγίας
Υπομονής. Δυστυχώς κάποιοι επισκέπτες από το σπήλαιο πήραν κομμάτια των λειψάνων
του Αγίου ως φυλαχτό. Αυτό το μαρτυρά η γερόντισσα Παταπία. Ο πατέρας
Κωνσταντίνος Σουσάνης, ένας ιερέας από το Λουτράκι, πήρε το λείψανο του Αγίου
Παταπίου και το κράτησε, με την άδεια της εκκλησίας, προκειμένου να το
προστατέψει από τους βάνδαλους. Αρχικά στο σπήλαιο βρέθηκε ξύλινος σταυρός
αποτεθησαυρισμένος,μεμβάνη και νομίσματα τα οποία παραδόθηκαν στις αρμόδιες
αρχές.
Η ίδρυση της μονήςΟ Γέροντας Νεκτάριος (κατά κόσμον Κυριάκος) Μαρμαρινός, ένας ιερέας από τον Συνοικισμό της Κορίνθου που κατάγετο από την Αίγινα και ήταν υποτακτικός του Αγίου Ιερωνύμου και ο οποίος αργότερα διατέλεσε πρωτοσύγκελος στη μητρόπολη Κορίνθου,υπήρξε το πρώτο πρόσωπο το όποιο συνέβαλε ώστε να οικοδομηθεί η μονή, το έτος 1952. Η επίσημη ίδρυση της μονής έγινε στις 1 Αυγούστου 1952 από τον μητροπολίτη Κορινθίας Προκόπιο Τζαβάρα. Η πρώτη ηγουμένη, το 1952, ήταν γερόντισσα Συγκλητική. Η γερόντισσα Παταπία βοήθησε σε σημαντικό βαθμό στην οικοδόμηση της μονής ως ηγουμένη από το 1963 ως το 1970, οπότε και παραιτήθηκε λόγω προβλημάτων υγείας. Η επόμενη ηγουμένη η οποία παραμένει μέχρι σήμερα είναι η γερόντισσα Ισιδώρα.
Mε τα χρόνια το μοναστήρι ολοκληρώθηκε με αποτέλεσμα σήμερα να είναι εύκολα προσβάσιμο από τον κόσμο που το επισκέπτεται καθώς δε και ιδιαίτερα λειτουργικό για τις διαμένουσες μοναχές. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα πως όλες οι προγραμματισμένες κατασκευές στο μοναστήρι έχουν ολοκληρωθεί: τα δωμάτια – κελιά για τις 40 μοναχές που συμβιούν, η εκκλησία της κοιμήσεως της Θεοτόκου(εντός της οποίας υπάρχει ο παρακείμενος ναός των Αγίων Αναργύρων), οι ξενώνες, το νεκροταφείο (με το ναό της Αγίας Μαρίας της Αιγυπτίας), η εκκλησία μέσα στο άβατο του μοναστηριού (η Αγία Τριάδα), και η έκθεση για τους επισκέπτες.
Η μονήΣτο σπήλαιο του Αγίου Παταπίου φυλάσσεται σε λάρνακα το άγιο λείψανό του, δηλαδή το άφθαρτο σώμα του, καλυμμένο με ράσο (το οποίο αλλάζει ετησίως στην εορτή του). Το σκήνωμα του Αγίου είναι ανέγγιχτο. Επίσης στο σπήλαιο υπάρχουν Βυζαντινές αγιογραφίες (συμπεριλαμβανομένων του Αγίου Παταπίου και της Αγίας Υπομονής) από άγνωστους αγιογράφους, κατασκευασμένες πιθανώς τον 15ο αιώνα μ.Χ. Επίσης υπάρχει πηγή με αγίασμα, παρακείμενα του σπηλαίου του Αγίου.
Στη μονή του Αγίου Παταπίου δεσπόζει η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Τον ναό αυτό καθαγίασε στις 18 Αυγούστου 1968 ο μητροπολίτης Κορινθίας Παντελεήμων. Mέσα στην εκκλησία αυτή υπάρχει στο κέντρο η εικόνα του αγίου που εορτάζει τη συγκεκριμένη ημέρα. Δεξιά είναι η εικόνα του Αγίου Παταπίου και δίπλα της, στον τοίχο, η μεγάλη εικόνα της Παναγίας της Ελεούσας. Αριστερά η εικόνα της Αγίας Υπομονής και παρακείμενα στον τοίχο η εικόνα του Αγίου Παταπίου (μαζί με την Αγία Υπομονή και τον Άγιο Νίκωνα τον Νέο), στην βάση της οποίας φυλάσσεται η τιμία κεφαλή (αγία κάρα) της Αγίας Υπομονής και επίσης τμήμα λειψάνου του Αγίου Νίκωνα του Νέου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Αγία Υπομονή ήταν η μητέρα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου (του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου), η βασίλισσα Augusta Ελένη Παλαιολόγου η οποία αργότερα έγινε καλόγρια. Όταν κοιμήθηκε (πέθανε) ανακηρύχθηκε σε αγία. Η μονή διατηρεί επίσης πλούσια βιβλιοθήκη.
Η μνήμη του Αγίου Παταπίου εορτάζεται στις 8 Δεκεμβρίου (η βασική εορτή της μνήμης του), και επίσης την Τρίτη της Διακαινήσιμου (Τρίτη του Πάσχα) ως ανάμνηση της ημέρας εύρεσης του λειψάνου του. Η τιμία κάρα της Αγίας Υπομονής φυλάσσεται και αυτή στο μοναστήρι του Αγίου Παταπίου.
Πως έγινε η μεταφορά του σκηνώματος του αγίου Παταπίου σε σπήλαιο στο όρος Γεράνεια
Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 από τους Οθωμανούς, ο Αγγελής Νοταράς (συγγενής των Παλαιολόγων και ανεψιός της Αγίας Υπομονής) μετέφερε το λείψανο του αγίου Παταπίου στο όρος Γεράνια στο Λουτράκι (κοντά στην Αθήνα) και το έκρυψε το λείψανο σε ένα σπήλαιο ώστε να το προστατεύσει από τους Οθωμανούς. Το σπήλαιο αυτό έγινε ασκητήριο μοναχών από τον 11ο αιώνα μ.Χ., αλλά αργότερα ερήμωσε.
Η ίδρυση της μονήςΟ Γέροντας Νεκτάριος (κατά κόσμον Κυριάκος) Μαρμαρινός, ένας ιερέας από τον Συνοικισμό της Κορίνθου που κατάγετο από την Αίγινα και ήταν υποτακτικός του Αγίου Ιερωνύμου και ο οποίος αργότερα διατέλεσε πρωτοσύγκελος στη μητρόπολη Κορίνθου,υπήρξε το πρώτο πρόσωπο το όποιο συνέβαλε ώστε να οικοδομηθεί η μονή, το έτος 1952. Η επίσημη ίδρυση της μονής έγινε στις 1 Αυγούστου 1952 από τον μητροπολίτη Κορινθίας Προκόπιο Τζαβάρα. Η πρώτη ηγουμένη, το 1952, ήταν γερόντισσα Συγκλητική. Η γερόντισσα Παταπία βοήθησε σε σημαντικό βαθμό στην οικοδόμηση της μονής ως ηγουμένη από το 1963 ως το 1970, οπότε και παραιτήθηκε λόγω προβλημάτων υγείας. Η επόμενη ηγουμένη η οποία παραμένει μέχρι σήμερα είναι η γερόντισσα Ισιδώρα.
Mε τα χρόνια το μοναστήρι ολοκληρώθηκε με αποτέλεσμα σήμερα να είναι εύκολα προσβάσιμο από τον κόσμο που το επισκέπτεται καθώς δε και ιδιαίτερα λειτουργικό για τις διαμένουσες μοναχές. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα πως όλες οι προγραμματισμένες κατασκευές στο μοναστήρι έχουν ολοκληρωθεί: τα δωμάτια – κελιά για τις 40 μοναχές που συμβιούν, η εκκλησία της κοιμήσεως της Θεοτόκου(εντός της οποίας υπάρχει ο παρακείμενος ναός των Αγίων Αναργύρων), οι ξενώνες, το νεκροταφείο (με το ναό της Αγίας Μαρίας της Αιγυπτίας), η εκκλησία μέσα στο άβατο του μοναστηριού (η Αγία Τριάδα), και η έκθεση για τους επισκέπτες.
Η μονήΣτο σπήλαιο του Αγίου Παταπίου φυλάσσεται σε λάρνακα το άγιο λείψανό του, δηλαδή το άφθαρτο σώμα του, καλυμμένο με ράσο (το οποίο αλλάζει ετησίως στην εορτή του). Το σκήνωμα του Αγίου είναι ανέγγιχτο. Επίσης στο σπήλαιο υπάρχουν Βυζαντινές αγιογραφίες (συμπεριλαμβανομένων του Αγίου Παταπίου και της Αγίας Υπομονής) από άγνωστους αγιογράφους, κατασκευασμένες πιθανώς τον 15ο αιώνα μ.Χ. Επίσης υπάρχει πηγή με αγίασμα, παρακείμενα του σπηλαίου του Αγίου.
Στη μονή του Αγίου Παταπίου δεσπόζει η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Τον ναό αυτό καθαγίασε στις 18 Αυγούστου 1968 ο μητροπολίτης Κορινθίας Παντελεήμων. Mέσα στην εκκλησία αυτή υπάρχει στο κέντρο η εικόνα του αγίου που εορτάζει τη συγκεκριμένη ημέρα. Δεξιά είναι η εικόνα του Αγίου Παταπίου και δίπλα της, στον τοίχο, η μεγάλη εικόνα της Παναγίας της Ελεούσας. Αριστερά η εικόνα της Αγίας Υπομονής και παρακείμενα στον τοίχο η εικόνα του Αγίου Παταπίου (μαζί με την Αγία Υπομονή και τον Άγιο Νίκωνα τον Νέο), στην βάση της οποίας φυλάσσεται η τιμία κεφαλή (αγία κάρα) της Αγίας Υπομονής και επίσης τμήμα λειψάνου του Αγίου Νίκωνα του Νέου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Αγία Υπομονή ήταν η μητέρα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου (του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου), η βασίλισσα Augusta Ελένη Παλαιολόγου η οποία αργότερα έγινε καλόγρια. Όταν κοιμήθηκε (πέθανε) ανακηρύχθηκε σε αγία. Η μονή διατηρεί επίσης πλούσια βιβλιοθήκη.
Η μνήμη του Αγίου Παταπίου εορτάζεται στις 8 Δεκεμβρίου (η βασική εορτή της μνήμης του), και επίσης την Τρίτη της Διακαινήσιμου (Τρίτη του Πάσχα) ως ανάμνηση της ημέρας εύρεσης του λειψάνου του. Η τιμία κάρα της Αγίας Υπομονής φυλάσσεται και αυτή στο μοναστήρι του Αγίου Παταπίου.